ریشه‌ها و خاستگاه فیش اند چیپس: از مهاجران یهودی تا بریتانیا

جالب است بدانید که فیش اند چیپس از ترکیب دو سنت متفاوت به وجود آمده است: ماهی سرخ‌شده که از یهودیان سفاردی اسپانیا و پرتغال به انگلستان آورده شد و سیب‌زمینی سرخ‌شده که احتمالاً ریشه در فرانسه یا بلژیک دارد.

ماهی سرخ‌شده: از یهودیان سفاردی

در قرون 15 و 16، یهودیان سفاردی از اسپانیا و پرتغال به انگلستان مهاجرت کردند و همراه خود دستور پخت‌های متفاوتی آوردند. یکی از این دستورها، سرخ کردن ماهی در خمیر بود که به «پِسکادو فریتو» معروف بود. این روش سرخ‌کردن، پایه‌ای برای تهیه ماهی در فیش اند چیپس شد و کم‌کم در بریتانیا رواج پیدا کرد.

سیب‌زمینی سرخ‌شده: از فرانسه تا خیابان‌های انگلستان

تاریخچه سیب‌زمینی سرخ‌شده نیز به قرن 17 بازمی‌گردد. این ماده غذایی پس از ورود به اروپا از آمریکا، محبوب شد و روش‌های مختلفی برای طبخ آن ایجاد شد. بلژیکی‌ها و فرانسوی‌ها یکی از اولین کسانی بودند که سیب‌زمینی را به شکل نوارهای سرخ‌شده آماده می‌کردند و به این ترتیب، بخش دیگری از فیش اند چیپس شکل گرفت.

اولین مغازه فیش اند چیپس: جرقه‌ای برای انقلاب غذایی

گفته می‌شود که جوزف مالین (Joseph Malin) در سال 1860 در لندن، نخستین مغازه فیش اند چیپس را افتتاح کرد. مالین از خانواده‌ای یهودی بود و توانست این ترکیب ساده و خوشمزه را به مردم انگلستان معرفی کند. برخی منابع دیگر اما ادعا می‌کنند که فردی به نام جان لی (John Lees) در لانکاشر در سال 1863 نیز در این رقابت برای اولین بودن حضور داشت. با هر روایتی، یک نکته واضح است: فیش اند چیپس در اواسط قرن 19 میلادی راه خود را به خیابان‌های بریتانیا باز کرد.

گسترش فیش اند چیپس: غذایی برای همه

در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20، با توسعه صنعت ماهیگیری و بهبود سیستم حمل‌ونقل به واسطه خطوط راه‌آهن، ماهی تازه به سرعت به دست مغازه‌داران فیش اند چیپس در سراسر انگلستان می‌رسید. فیش اند چیپس در آن زمان به دلیل ارزانی و سادگی به سرعت تبدیل به یک غذای محبوب در میان طبقات کارگر شد.

فیش اند چیپس در دوران جنگ: منبع تغذیه‌ای استراتژیک

در طول جنگ جهانی اول و دوم، فیش اند چیپس به عنوان یکی از غذاهای اصلی و غیرقابل جایگزین برای مردم بریتانیا شناخته شد. این غذا از جیره‌بندی‌های دوران جنگ مستثنا بود و به دلیل کالری بالا و ارزش غذایی مناسب، انتخابی ایده‌آل برای دوران سخت بود. در این زمان، فیش اند چیپس تبدیل به بخشی از هویت ملی بریتانیا شد و به معنای واقعی کلمه نیرویی برای زنده‌نگه‌داشتن مردم در شرایط سخت محسوب می‌شد.

فیش اند چیپس امروز: تغییرات برای نسل جدید

با افزایش آگاهی مردم نسبت به تغذیه سالم‌تر، مغازه‌های فیش اند چیپس نیز دست به تغییراتی زدند. استفاده از روغن‌های سالم‌تر و تغییراتی در روش‌های سرخ کردن ماهی و سیب‌زمینی به کاهش میزان چربی و بهبود کیفیت تغذیه‌ای این غذا منجر شده است. با این حال، فیش اند چیپس همچنان یکی از غذاهای محبوب در بریتانیا باقی مانده و حتی با ورود به بازارهای بین‌المللی، جایگاه خود را به عنوان یکی از غذاهای کلاسیک جهانی تثبیت کرده است.

فیش اند چیپس و فرهنگ جهانی

این غذای محبوب، فراتر از مرزهای بریتانیا نیز رفته است. در کشورهایی همچون استرالیا، نیوزیلند و کانادا که به واسطه امپراتوری بریتانیا تحت تأثیر فرهنگ این کشور قرار گرفتند، فیش اند چیپس به سرعت به عنوان یکی از غذاهای محبوب شناخته شد. امروزه در بسیاری از کشورها، مغازه‌های فیش اند چیپس با ارائه این غذای کلاسیک، تجربه‌ای خوشمزه و نوستالژیک برای مردم فراهم می‌کنند.

جمع‌بندی